Czytając liczne akty metrykalne podczas poszukiwań własnych przodków czy też podczas indeksacji dla projektu Geneteka spotykam się często ze zmianami nazwisk osób wymienionych w aktach. Niejednokrotnie już widziałem nazwisko pierwszego męża zamiast nazwiska panieńskiego, nazwiska przekręcone, nazwiska inaczej zapisane, czy różne nazwiska używane przemiennie dla tej samej osoby. Takich pomyłek w dokumentach jest całe mnóstwo.
Ale historia ze zmianą nazwiska, z którą spotkałem się w rodzinie moich pra-pra-pra dziadków Szczepana i Kunegundy Dąbrowskich nie wygląda na pomyłkę, na przypadek, lecz raczej jakby była przez kogoś zaplanowana.
Szczepan i Kunegunda Dąbrowscy pobrali się w 1811 roku, mieszkali w Jasionnej i do 16 kwietnia 1825 urodziło się im sześcioro dzieci, a troje z nich zmarło. We wszystkich dokumentach dotyczących dzieci, ich nazwisko (czy też nazwisko ich ojca) brzmi: Dąbrowski.
Pomiędzy kwietniem 1825, a styczniem 1826 wydarzyło się coś co spowodowało, że Szczepan a także wszystkie jego dzieci już urodzone a także te, które urodziły się później posługiwały się nazwiskiem Sokołowski (Sokołowicz). Takie nazwisko pojawia się w aktach urodzenia dzieci, ale także w akcie ślubu Antoniego urodzonego w 1816 jako Dąbrowski jak również urodzonego 20 stycznia 1840 jego syna – Walentego Jana Chryzosta.
Sytuacja wróciła do normy po śmierci Szczepana Dąbrowskiego (Sokołowskiego) 19 czerwca 1840. W jego akcie zgonu zapisano – Dąbrowski.
3 listopada 1841 w Witowie wydano z mąż, jak stwierdza akt, Katarzynę z Dąbrowskich alias Sokołowiczów córkę Szczepana i Kunegundy Dąbrowskich. I to jedyny znany mi dokument, w którym pojawiają się oba nazwiska.
Kolejne akty dotyczące dzieci Szczepana zawierają już tylko nazwisko Dąbrowski. W szczególności, urodzona w 1842 córka Antoniego (który ożenił się jako Sokołowicz) jest już Dąbrowska, jego żona umiera w 1852 jako Dąbrowska, i sam Antoni bierze w 1853 roku drugi ślub jako Dąbrowski. Walenty Jan ożenił się w 1867 też jako Dąbrowski.
Widać wyraźny związek zmiany nazwiska z osobą Szczepana, powrót do pierwotnego, właściwego nazwiska nastąpił z chwilą jego śmierci. Ale co było powodem zmiany i skąd wzięło się nazwisko Sokołowicz – pewnie się już nigdy nie dowiemy.
Bardzo to intrygujące, hmmm, ciekawe czy gdzieś można byłoby się dowiedzieć jakie wydarzenia dopuszczały takie zmiany w nazwisk ach….